ظهیر فاریابی

جمعه ٢٠/مهر/١٣٨۶ - ١٢/اکتبر/٢٠٠٧

ظهیرالدین طاهر پسر محمد فاریابی مشهور به ظهیر فاریابی از قصیده‏سرایان بزرگ زبان پارسی است. زادگاه وی شهر فاریاب در خراسان بزرگ (امروزه استانی در افغانستان) است. وی در زمان قزل ارسلان به آذربایجان آمد و مداح قزل ارسلان شد. وی در سال ۵٩٨ قمری/ ۵٨١ خورشیدی در تبریز درگذشت و در محله‏ی سرخاب (مقبره الشعرا) به خاک سپرده شده است. شعرهایش چنان خوب بوده که درباره‏ی دیوانش گفته‎‏اند:
دیوان ظهیر فاریابی ------------ در کعبه بدزد اگر بیابی!

البته ارزش محتوایی شعرهای وی از ارزش ادبی آنها جداست. من تمام دیوان وی را نخوانده‏ام. اما برای نمونه، در مدح قزل ارسلان، که احتمالا سواد چندانی هم نداشته، قصیده‏ای دارد که در بیتی از آن می‏گوید:

نُه کرسی فلک نهد اندیشه زیر پای ---------- تا بوسه بر رکاب قزل ارسلان دهد

سعدی شیرازی در دیباچه‏ی بوستان (سروده به سال ۶۵۵ هجری قمری/۶۳۶ خورشیدی) در اعتراض به این بیت می‏گوید:

چه حاجت که نُه کرسی آسمان --------- نهی زیر پای قزل ارسلان؟
مگو پای عزت بر افلاک نه --------- بگو روی اخلاص بر خاک نه
به طاعت بنه چهره بر آستان ------- که این است سر جاده راستان