اسپندارمذگان

یک‌شنبه ۵/اسفند/۱۳۸۶ - ۲۴/فوریه/۲۰۰۸

جشن اسپندارمذگان بر همه‌ی دوستان و ایرانیان فرخنده باد!

همان گونه که می‌دانیم در تقویم ایرانی هر روز ماه دارای نامی بود. هرگاه نام روز با نام ماه یکسان بود آن روز را جشن می‌گرفتند و جشن را به نام ماه می‌خواندند مانند تیرگان (روز تیر از ماه تیر) یا دیگان (روز دی از ماه دی) یا بهمنگان (روز بهمن از ماه بهمن).

نام روزهای ماه عبارتند از:
۱) هرمزد ۲) بهمن ۳) اردیبهشت ۴) شهریور ۵) اسپندارمذ ۶) خرداد
۷) امرداد ۸) دی به آذر ۹) آذر ۱۰) آبان ۱۱) خور ۱۲) ماه
۱۳) تیر ۱۴) جوشن ۱۵) دی به مهر ۱۶) مهر ۱۷) سروش ۱۸) رشن
۱۹) فروردین ۲۰) بهرام ۲۱) رام ۲۲) باد ۲۳) دی به دین ۲۴) دین
۲۵) ارد ۲۶) اشتاد ۲۷) آسمان ۲۸) رامیاد ۲۹) ماراسپند ۳۰) انیران

روز پنجم ماه اسفند (اسپندارمذ) نیز اسپندارمذ نام دارد از این رو نام این جشن «اسپندارمذگان» است. این روز روز جشن و گرامی‌داشت زمین، عشق و مقام زن است.

دکتر مرادی غیاث‌آبادی نوشته‌ای درباره‌ی این جشن دارند که خواندنی است.

امروزه زرتشتیان روز ۲۹ بهمن را اسپندارمذگان جشن می‌گیرند با این استدلال که در تقویم قدیمی ایران، همه‌ی ماه‌های سال ۳۰ روزه بودند و در آخر سال ۵ روز را «وهیزک» یا پنجه‌ دزدیده (در عربی: خسمه‌ی مسترقه) می‌نامیدند و ایرانیان آن پنج روز را جشن می‌گرفتند تا نوروز برسد. اما با اصطلاحات جدید تقویم، شش ماه اول سال ۳۱ روزه شدند. بنابراین جشن گرفتن ۵ اسفند به عنوان اسپندارمذگان اشتباه است و باید ۲۹ بهمن را جشن گرفت.

اما همان طور که دکتر جلیل دوستخواه نیز نوشته‌اند این استدلال درست نیست. زیرا فلسفه‌ی جشن، یکسان بودن نام روز و نام ماه است. بنابراین چون پنجمین روز ماه اسفند روز اسپندارمذ است باید این روز را به عنوان اسپندارمذگان جشن گرفت.

عده‌ی نیز برای مقابله با «والنتاین» که در ۱۴/فوریه برابر ۲۵/بهمن است اسپندارمذگان را ۲۹بهمن می‌خواهند. اما نیازی نیست ما فرهنگ‌مان را دستکاری کنیم. حتا نوشته‌ای به دستم رسید که می‌گفت ۲۰ قرن پیش از میلاد که هنوز رومیان و اروپاییان والنتاین نداشتند ما جشن اسپندارمذگان را روز عشق می‌دانستیم! این گونه ادعاها و غلوهای بی‌پایه و بی‌ارزش بیشتر از آن که سود داشته باشند ضرر دارند. زیرا دیگر کسی حرف‌های راست ما هم باور نخواهند کرد. ۲۰ قرن زمان کمی نیست.

مرتبط: مهرگان.