آدینه ۱۹/بهمن/۱۳۸۶ - ۸/فوریه/۲۰۰۸
«کمال‌الدین علی محتشم کاشانی» با لقب «شمس‌الشعرا» (خورشید شاعران)، شاعر اوایل عهد صفوی (مرگ: ۹۹۶ ق/ ۹۶۶ خ/ 1۵87 م.) در دوران «شاه تهماسب صفوی» زندگی می‌کرد. وی در آغاز به غزل‌سرایی پرداخت و غزل‌های زیبایی می‌سرود. از جمله غزل‌های وی که به صورت ضرب المثل هم درآمده این غزل است:
روی ناشسته چو ماهش نگرید ----------- چشم بی سرمه سیاهش نگرید
نگهش با من و رویش با غیر ----------- غلط انداز نگاهش نگرید
عذرخواهی کندم بعد از قتل! ---------- عذر بدتر ز گناهش نگرید!
اما پس از تغییر روحیه‌ی شاه تهماسب و تمایلش به تعصب مذهبی و تشویق شاعران و هنرمندان به دفاع و تقویت مذهب شیعه‌ی دوازده امامی (اثناعشری)، محتشم نیز تغییر سبک داد و به سوگ‌چامه (مرثیه)سرایی روی آورد و بهترین اثرها در این زمینه را برجا گذاشت.
بخش قصیده‌ی دیوان او را «جامع اللطایف» و بخش غزل را «نقل عشاق» نامیده است . مهم‌ترین و مشهورترین سوگ‌چامه‌ی وی ترکیب‌بندی است برای شهیدان کربلا. بند اول ترکیب‌بند معروف وی در مرثیه‌ی شهیدان کربلا بسیار مشهور و چنین است:
باز این چه شورش است که در خلق عالم است؟ ------ باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است؟
باز این چه رستخیز عظیم است کز جهان ------------ بی نفخ صور، خاسته تا عرش اعظم است
گویا طلوع می‌کند از مغرب آفتاب ------------------ کاشوب در تمامی ذرات عالم است
گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست ------------------- این رستخیز عام که نامش محرم است
در بارگاه قدس که جای ملال نیست --------------- سرهای قدسیان همه بر زانوی غم است
جن و ملک بر آدمیان گریه می‌کنند ---------------- گویا عزای اشرف اولاد آدم است
خورشید آسمان و زمین، نور مشرقین
پرورده‌ی کنار رسول خدا، حسین
Friday, February 08, 2008
محتشم کاشانی
نوشتهی
شهربراز |
ساعت:
8:07 AM |
پيوند دایمی
0 نظر داده شده |
نظردهی
دسته‌بندی ادبيات
Subscribe to:
Post Comments (Atom)
0 نظر:
Post a Comment