سه‌شنبه ١۵/آبان/١٣٨۶ - ۶/نوامبر/٢٠٠٧
ما بیشتر درباره‌ی قراردادهای ننگین گلستان و ترکمان‌چای و جدا شدن قفقاز و بخش‌هایی از شمال غرب ایران به دست روسیه‌ی تزاری اطلاع داریم. اما کمتر می‌دانیم که شرق ایران و خراسان بزرگ نیز به همین بلا دچار شد اما به دست بریتانیای استعمارگر.
پیشتر درباره‌ی جدا شدن بخش‌هایی از سیستان و خراسان و شکل‌گیری کشوری به نام افغانستان نوشته‌ام. امروز در نگاه به پایگاه تاریخ ایران در چنین روزی، متوجه شدم امروز همان روز است. این هم نوشته‌ی دکتر نوشیروان کیهانی‌زاده:
ششم نوامبر سال ١٨۵۶ م./١٢٣۵ خ. شش روز پس از اعلان جنگ انگلستان به ایران بر سر هرات، نیروهای انگلیسی مستقر در هند عازم جنگ با ایران شدند. این عملیات ضد ایران را «سر جیمز آوت رام» فرماندهی می‌کرد. در آن زمان لرد «پالمرستون» نخست وزیر انگلستان بود.
نیروهای انگلیسی اول ژانویه سال ١٨۵٧ م./١٢٣۵ خ. (درست دو ماه پس از روز صدور اعلان جنگ) بوشهر را تصرف کردند و دولت وقت ایران را مجبور به صرف نظر کردن از هرات ساختند که قرنها حاکم نشین خراسان و زادگاه شاه عباس و یکی از مراکز فرهنگ و ادب ایران بود.
انگلیسی‌ها در سال ١٨۵۵ م./١٢٣۴ خ. در پیشاور با دوست محمد خان (افغان) قرار داد صلح امضاء کرده بودند و سیاست‌شان بر این بود که یک افغانستان مستقل هوادار انگلستان که حایل میان روسیه و هند باشد به وجود آید. انگلیسی‌ها با ادامه یکپارچه بودن ایران، که دربار آن متمایل به روسیه بود، مخالف بودند و به همین سبب هرات و نواحی دیگر افغانستان و همچنین بخش شرقی بلوچستان (مکران) را از ایران جدا کردند. «افغانستان» نامی است که انگلیسی ها بر ایران خاوری گذارده اند.
0 نظر:
Post a Comment