تاجيکان و ازبکان

پنج‏شنبه ١٠/آبان/١٣٨۶ - ١/نوامبر/٢٠٠٧

دوشنبه پایتخت تاجیکستان شهری بود که به خاطر دوشنبه بازار خود به این نام شناخته می‏شد. در زمان کمونیست‏ها به نام استالین‏آباد خوانده می‏شد. روس‏ها شهرهای ایرانی/تاجیک بخارا و سمرقند را به ترکان ازبک واگذار کردند و تاجیکان را به دوشنبه فرستادند. امروزه در بخارا و سمرقند صحبت به زبان پارسی ممنوع است.

ایرانیان تاجیک ساکن در این شهرها مجبورند در گذرنامه‏ها و برگه‏های شناسایی‏شان خود را ازبک بنامند تا آمارها نشان دهد که تمام ازبکستان در دست ترکان ازبک است.

دوست تاجیکی این لطیفه‏ی تلخ را برایم تعریف کرد:

ایرانی تاجیکی در بخارا زندگی می‏کرد و هر بار دولت ازبک به او می‏گفت «بیا و خود را ازبک بخوان تا به تو مزایا و مقام بدهیم». می‏گفت «من ایرانی و تاجیکم. شما به ما و پدران ما ظلم کرده‌اید. من هرگز خود را ازبک نمی‏دانم».
تا این که روز مرگش فرا رسید. فرزندان خود را جمع کرد و گفت «بروید برای من برگه‏های شناسایی ازبک بگیرید».
گفتند: «پدر! چگونه است که تو عمری با افتخار خود را ایرانی/تاجیک می‏خواندی. حال دم مرگ تسلیم شدی؟»
گفت: «نه. می‏خواهم بعد از مرگم بگویند یکی از ازبکان مرد و تعداد تاجیکان هم چنان برجا است!»