دکتر بهرام فره‌وشی

شنبه ۹/شهریور/۱۳۸۷ - ۳۰/آگوست/۲۰۰۸

خواننده‌ای خواسته بود درباره‌ی زنده‌یاد استاد دکتر بهرام فره‌وشی آگاهی بیشتری فراهم کنم. این هم آگاهی بیشتر:

شادروان دکتر بهرام فره‌وشی به سال ۱۳۰۴ خورشیدی/۱۹۲۵ م در تهران دیده به جهان گشود. پدرش محمدعلی فره‌وشی (مترجم همایون) از نخستین بنیانگذاران مدرسه در ایران بود. بهرام به خاطر شغل پدرش دوران کودکی و دوره‌های دبستان و دبیرستان را در شهرهای گوناگون ایران سپری کرد.

وی پس از گرفتن کارشناسی (لیسانس) در رشته زبان‌های خارجی (فرانسه) و آموزش و پرورش از دانش‌سرای عالی تهران، وارد کلاس‌های درسی استاد ابراهیم پورداوود در رشته‌ی ادبیات پارسی شد. فره‌وشی در پیشگفتار کتاب «گات‌ها» نوشته‌ی استاد پورداوود می‌نویسد: «من از کودکی با نوشته‌های پورداوود آشنا بودم و همواره در دل داشتم که استاد بزرگوار را ببینم. او تنها در دوره‌ی دکتری ادبیات فارسی چند ساعتی درس داشت و برای رسیدن به درس‌های او، دوره‌ی ادبیات فارسی را به پایان بردم و سرانجام در دوره‌ی دکتری به گنجینه‌ی بزرگ ایران باستان دست یافتم». فره‌وشی برای چاپ کتاب‌های پورداوود چاپخانه‌ی «آتشکده» را بنیاد نهاد و چند جلد از کتاب‌های استاد پوداوود را منتشر كرد. وی سال‌ها پس از آن، زمانی که رئیس انتشارات دانشگاه تهران بود، بار دیگر آثار استاد پورداوود را با ویرایشی تازه به چاپ رساند.

دکتر فره‌وشی به سال ۱۳۳۵ خ/۱۹۵۶ م از مدرسه‌ی پژوهش‌های عالی دانشگاه پاریس و کالج فرانسه (College de France) پس از پنج سال پژوهش در رشته‌ی زبان‌های ایرانی، پهلوی ساسانی، پهلوی اشكانی، زبان‌شناسی مقایسه‌ای هندواروپایی و دستور زبان‌های گوتیك و ارمنی، موفق شد دکتری تمدن، زبان‌ها و دین‌های ایرانی را دریافت کرد. وی سپس در دانشگاه برن در سوییس با استادان و ایران‌شناسان بزرگی همچون امیل بنونیست به پژوهش در لهجه‌های ایرانی پرداخت.

دکتر فره‌وشی سپس به ایران بازگشت و از سال ۱۳۴۱ خ/۱۹۶۲ م به آموزش در دانشگاه تهران مشغول شد و مدت بیست سال زبان‌های اوستایی، پارسی باستان، پارسی میانه (پهلوی)، اسطوره‌های ایرانی، خط‌های باستانی، لهجه‌شناسی ایرانی و تمدن و فرهنگ ایران را آموزش داد. بیشتر کارهای او درباره‌ی فرهنگ و تاریخ ایران باستان است. اندکی پس از انقلاب از ایران خارج و در امریکا ساکن شد. شادروان بهرام فره‌وشی در ۸ خرداد ۱۳۷۱ خ / می ۱۹۹۲ م در ۶۶ سالگی در شهر سن خوزه در کالیفرنیای امریکا زندگی را بدرود گفت.

برخی از کارهای ایشان عبارت‌اند از:
۱) کارنامه اردشیر بابکان: با متن پهلوی، آوانویسی، ترجمه به پارسی نو و واژه‌نامه
۲)‌ فرهنگ زبان پهلوی به فارسی
۳) فرهنگ فارسی به پهلوی
۴) برگردان کتاب ششم دینکرد به پارسی نو
۵) برگردان «هنر ایران در دوره‌ی پارتی و ساسانی» نوشته‌ی پروفسور رومن گیرشمن
۶) علت‌های شکست ساسانیان (به فرانسه)
۷) ایران‌ویج (مجموعه مقاله)
۸) جهان فروری (مجموعه مقاله)

خاستگاه:
- خبرگزاری زرتشتیان ایران
- کتاب‌فروشی برخط آدینه
- بنیاد ایران‌شناسی