چند شعر درباره‌ی نوروز

شنبه ۲۵/اسفند/۱۳۸۶ - ۱۵/مارچ/۲۰۰۸

با پوزش از دوستان گرامی، چون در سفر کاری هستم فرصت روزآمد کردن این وبلاگ نیست. اما به مناسبت فرارسیدن نوروز پیروز و بهاران جهان‌افروز چند بیت از شاعران بزرگ ایران زمین درباره‌ی نوروز را برایتان می‌نویسم:

فردوسی توسی بزرگمرد ایران درباره‌ی داستان پدید آمدن نوروز:
به فر کیانی یکی تخت ساخت --------------- چه مایه بدو گوهر اندر نشاخت
که چون خواستی دیو برداشتی ------------- ز هامون به گردون برافراشتی
چو خورشید تابان میان هوا ----------------- نشسته برو شاه فرمانروا
جهان انجمن شد بر آن تخت او ----------------- شگفتی فرومانده از بخت او
به جمشید بر گوهر افشاندند ---------------- مران روز را روز نو خواندند
سر سال نو هرمز فرودین ------------------ برآسوده از رنج روی زمین
بزرگان به شادی بیاراستند ----------------- می و جام و رامشگران خواستند
چنین جشن فرخ ازان روزگار ------------------- به ما ماند ازان خسروان یادگار

انوری ابیوردی:
تا شب و روز جهان آینده‌اند ------------- روزگارت روز و شب نوروز باد

فرخی سیستانی:
بدین شایستگی جشنی بدین بایستگی روزی --------- ملك را در جهان هر روز جشنی باد و نوروزی

منوچهری دامغانی:
بر لشكر زمستان، نوروز نامدار -------------- كرده ست رای تاختن و قصد كارزار
وینک بيامده ست به پنجاه روز پیش -------------- جشن سده،‌ طلایه‌ی نوروز نامدار

نوبهار آمد و آورد گل و یاسمنا ---------------- باغ همچون تبت و راغ به سان عدنا
بوستان گویی بتخانه‌ی فرخار شده --------------- مرغكان چون شمن و گلبُنگان چون وَثَنا
بر كف پای شمن بوسه بداده وثنش ---------------- گه وثن بوسه دهد بر كف پای شمنا
كبك ناقوس‌زن و شارک سنتورزن است ------------- فاخته نای‌زن و بط شده طنبورزنا
پرده‌ی راست زند ناژ و بر شاخ چنار ----------- پرده باده زند، قمری بر نارونا
كبك پوشیده به تن پيرهن خز كبود --------------- كرده با قیر مسلسل دو بر پيرهنا
از فروغ گل اگر اهرمن آيد به چمن ------------ از پری باز ندانی دو رخ اهرمنا
سال امسالين، نوروز طربناک‌تر است ----------- پار و پیرار همی‌ديدم اندوهگنا

خاقانی شروانی:
آمد بهار و بخت که عشرت‌فزا شود ---------------- از هر طرف هزار گل فتح وا شود
شد وقت کز نسیم قدوم بهار ملک ----------------- در باغ تخت غنچه‌ی یاقوت وا شود
عید قدم مبارک نوروز مژده داد ---------------- کامسال تازه از پی هم فتح‌ها شود

سعدی شیرازی:
برخیز که می‌رود زمستان ------------------ بگشای در سرای بستان
نارنج و بنفشه بر طبق نه ------------------ منقل بگذار در شبستان
وین پرده بگوی تا به یک بار ------------------ زحمت ببرد ز پیش ایوان
برخیز که باد صبح نوروز -------------------- در باغچه می‌کند گل افشان
خاموشی بلبلان مشتاق ----------------------- در موسم گل ندارد امکان
بوی گل بامداد نوروز ---------------------- و آواز خوش هزاردستان

برآمد باد صبح و بوی نوروز ----------------- به کام دوستان و بخت پیروز
مبارک بادت این سال و همه سال -------------- همایون بادت این روز و همه روز

بامدادی که تفاوت نکند لیل و نهار ----------- خوش بود دامن صحرا و تماشای بهار

خوشا تفرج نوروز خاصه در شیراز ------------- که برکند دل مرد مسافر از وطنش

خواجه حافظ شیرازی:
ز کوی یار می‌آید نسیم باد نوروزی ----------- از این باد ار مدد خواهی چراغ دل برافروزی
چو گل گر خرده‌ای داری خدا را صرف عشرت کن ------- که قارون را ضررها داد سودای زراندوزی
ز جام گل دگر بلبل چنان مست می لعل است ------------ که زد بر چرخ فیروزه صفیر تخت فیروزی
به صحرا رو که از دامن غبار غم بیفشانی --------- به گلزار آی کز بلبل غزل گفتن بیاموزی
چو امکان خلود ای دل در این فیروزه ایوان نیست ------- مجال عیش فرصت دان به فیروزی و بهروزی
سخن در پرده می‌گویم چو گل از غنچه بیرون آی ----- که بیش از پنج روزی نیست حکم میرنوروزی
می‌ای دارم چو جان صافی و صوفی می‌کند عیبش ----------- خدایا هیچ عاقل را مبادا بخت بد روزی

نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی --------------- که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی
من نگویم که کنون با که نشین و چه بنوش ---------- که تو خود دانی اگر زیرک و عاقل باشی
چنگ در پرده همین می‌دهدت پند ولی ---------------- وعظت آن گاه کند سود که قابل باشی
در چمن هر ورقی دفتر حالی دگر است ------------ حیف باشد که ز کار همه غافل باشی
نقد عمرت ببرد غصه دنیا به گزاف ---------------- گر شب و روز در این قصه مشکل باشی