نهادهای فرهنگی و اجتماعی ایران باستان

چهارشنبه ۲۳/آذر/۱۳۹۰ - ۱۴/دسامبر/۲۰۱۱

محمد عبدالقدیرویچ داندامایف (Moukhammed Abdoulkadyrovitch Dandamaev) از ایران‌شناسان و ایران‌دوستان برجسته است که در سپتامبر ۱۹۲۸ م. / شهریور ۱۳۰۷ خ. در جمهوری داغستان شوروی زاده شد. وی در سال ۱۹۵۲ م. از دانشگاه لنینگراد در رشته‌ی تاریخ فارغ التحصیل شد و هم اکنون از ویراستاران دانشنامه‌ی ایرانیکا است.


محمد داندامایف

تخصص داندامایف تاریخ ایران باستان در دوران مادها و هخامنشیان است. کتابی که در این نوشتار از وی معرفی می‌شود درباره‌ی نهادهای اجتماعی ایران در همین دوران است.



نام کتاب: نهادهای فرهنگی و اجتماعی ایران باستان (Cultural and Social Institutions of Ancient Iran)
نویسنده: محمد داندامایف
ناشر: انتشارات دانشگاه کمبریج
تاریخ انتشار: ۱۹۸۹ م. / ۱۳۶۸ خ.
صفحه: ۴۸۰

این کتاب نخست در سال ۱۹۸۰ م/ ۱۳۵۹ خ. به زبان روسی نوشته شده است و بر پایه‌ی پژوهش‌هایی است که تا سال ۱۹۷۶ م. در دسترس بوده‌اند. آقای دنا دادسن (Dana Dadson) کار ترجمه‌ی انگلیسی آن را آغاز کرده بود که در ماه ژوئن سال ۱۹۸۴ م. درگذشت. هم چنین به طور جداگانه ولادیمیر گریگورویچ لوکونین (Vladimir G. Lukonin) نیز کار ترجمه‌ی آن به انگلیسی را آغاز کرد اما وی نیز در سپتامبر ۱۹۸۴ در میان ترجمه درگذشت! بالاخره ترجمه‌ی انگلیسی این کتاب نخستین بار در سال ۱۹۸۹ م. / ۱۳۶۸ خ. منتشر شد و در سال‌های ۱۹۹۴ م./ ۱۳۷۳ خ. و ۲۰۰۴ م./ ۱۳۸۳ خ. نیز بازچاپ شده است.

فهرست گنجانده‌های کتاب چنین است:

فصل ۱: تاریخ و فرهنگ آغازین قوم‌های ایرانی غرب آسیا
الف: ورود مادها و پارس‌ها به ایران
ب: باستان‌شناسی ایران در دوران آهن
پ: جایگاه‌های باستان‌شناختی دوران آهن
- حسنلو
- سیَلک
- خوروین
- کلوراز
- قیطریه
- مارلیک
- لرستان
ت: ایران از سده‌ی نهم تا میانه‌ی سده‌ی ششم پیش از میلاد
ث: فرهنگ مادها
- باباجان تپه
- سرخ دُم
- نوش جان تپه
- گنجینه‌ی زیویه

فصل ۲: نهادهای اجتماعی و ساختار اقتصادی شاهنشاهی هخامنشیان
الف: رخدادهای عمده‌ی تاریخ سیاسی
ب: اداره‌ی کشور
پ: دستگاه حقوقی
ت: رابطه‌های کشاورزی
ث: برده‌داری و ساختار اجتماعی
ج: مالیات‌های دولتی و کار موظف
چ: دستگاه پولی
ح: گنجینه‌ها (خزانه‌های دولتی)
خ: دادوستد
د: قیمت‌ها
ذ: ارتش

فصل ۳: فرهنگ هخامنشی
الف: پاسارگاد
ب: پارسه (تخت جمشید)
پ: ساخت‌وسازهای داریوش یکم در شوش
ت: هنر هخامنشی
ث: نگارش میخی پارسی باستان
ج: از خرافه تا آغاز دانش
چ: دستگاه گاهشماری (تقویم)
ح: تماس‌های قومی و فرهنگی
خ: دین ایرانیان باستان
د: سیاست‌های دینی هخامنشیان
ذ: سیاست‌های هخامنشیان درباره‌ی پرستشگاه‌ها

نتیجه‌گیری
پیوست: خاستگاه‌های نوشتاری

بخش‌هایی از این کتاب را می‌توانید در این نشانی در «کتاب‌های گوگل» بخوانید.