دریای کاسپین

یک‏شنبه ١٩/فوریه/٢٠٠۶ - ٣٠/بهمن/١٣٨۴

دریایی که در شمال ایران قرار داد از دیرباز دریای هیرکانا (شکل قدیمی گرگان) و سپس دریای کاسپین و به نام قوم ایران کاسپی نامیده می‏شد که در ساحل جنوبی آن زندگی می‏کردند.
(نام کاسپی بعدها به صورت کاسی درآمد. کاسی‏ها ساکن لرستان در سرزمین ماد شدند.)

وقتی عربان ایران را تسخیر کردند نام کاسپین را به صورت قزوین تلفظ کردند. در کتاب‏های جغرافیای دوران اسلامی مانند کتاب یاقوت حموی و دیگران این دریا به نام دریای قزوین نامیده شده است.

نام‏های دیگر این دریا: دریای تبرستان (طبرستان)، بحر قزوین، بحر جرجان (دریای گرگان)، آبسکون دیلم، بحر عجم (دریای ایرانی).

در اوستا به این دریا نام واوروکش (Vaurukesh) یا فراخ کرت (Farakh-kart) داده شده و در پهلوی یا پارسی میانه به آن زرایا (Zaraya) و روکشا‌ (Rokesha) گفته شده.

بعدها قوم وحشی و بیابان‏گرد خزر نیز در شمال شرقی این دریا ساکن شدند.

جالب آن که در تمام اسناد بین‏المللی و همه‏ی زبان‏های اروپایی این دریا به نام کاسپین (Caspian)، یادآور قوم ایرانی کاسپی، نامیده می‏شود اما در خود ایران این دریا به نام قوم وحشی خزر نامیده می‏شود!