شعر غلامعلی حداد عادل درباره‌ی زبان پارسی

دوشنبه ٢١/اسفند/١٣٩٢ - ١٢/مارچ/٢٠١۴

زبان پارسی، زبان ملی و رسمی و مشترک ملت ایران و یکی از عامل‌های پیوند و همبستگی همه‌ی ما است. پیشتر درباره‌ی کینه و دشمنی پان‌ترکان و دیگر دشمنان ایران با این زبان نوشته‌ام. متاسفانه به دلیل آسان‌گیری و سهل‌انگاری و بی‌توجهی مسئولان به این دشمنی و کینه، پان‌ترکان کار را به جایی رسانده‌اند که هر گونه سخن درباره‌ی زبان مشترک و رسمی کشور و ستایش آن با اعتراض و گستاخی این ایران‌ستیزان رو به رو می‌شود. به تازگی هم آقای غلام‌علی حداد عادل، شعری درباره‌ی زبان پارسی سروده در آن به دامنه‌ی گسترش زبان پارسی از بخارا و هرات و خجند تا تبریز اشاره کرده است.

ای زبان فارسی، ‌ای دُرّ دريای دَری / ای تو ميراث نياکان،‌ ای زبان مادری

در تو پيدا فَرّ ما، فرهنگ ما، آيين ما / از تو برپا، رايتِ دانايی و دانشوری

کابل و تهران و تبريز و بخارا و خُجند / جمله، ملک توست تا بلخ و نشابور و هری

جاودان زی،‌ ای زبان دانش و فرزانگی / تا به گيتی، نور بخشد آفتاب خاوری

فارسی را پاس می‌داريم، زيرا گفته‌اند / قدر زر، زرگر شناسد، قدر گوهر گوهری

با محتوا و کیفیت این شعر و سراینده‌اش کاری ندارم. اما آنچه برای من جای شگفتی است آن است که گستاخی پان‌ترکان به حدی رسیده است که حتا تحمل نمی‌کنند نام شهر تبریز در کنار زبان پارسی بیاید. تبریزی که همچنان یکی از شهرهای بزرگ کشور ایران است و در طول تاریخ خود، زادگاه و خاستگاه شاعران و نویسندگان بزرگ ایرانی و پارسی زبانی چون قطران تبریزی و هُمام تبریزی و دیگران بوده است و در دوران خود ما هم محمدحسین شهریار از شاعران پارسی‌گوی این شهر بوده است و در ستایش زبان پارسی شعرها سروده است و افتخار می‌کرد که به زبان پارسی (و زبان ترکی) شعر بسراید.

متاسفانه به جای این که با این گونه ایران‌ستیزی‌ها و تنگ‌نظری‌ها و گستاخی‌ها مقابله شود، از پان‌ترکان پوزش خواسته می‌شود و سعی در به دست آوردن دل آنان می‌شود.

غلامعلی حداد عادل درباره اين شعر به خبرنگار ايسنا گفته بود: «در اين شعر نگفته‌ايم که زبان مردم تبريز فارسی است. گفته نشده است زبان مادری مردم تبريز زبان فارسی است. در اين شعر می‌گويم «ای زبان فارسی ای در دريای دری/ ای تو ميراث نياکان ای زبان مادری». در اين‌که زبان فارسی زبان مادری است، شکی نيست، منتها گفته نشده است که زبان فارسی زبان مادری همه‌ مردم ايران است. آن بيتی که در آن تبريز آمده است، به اين بيت زبان مادری ربطی ندارد. در اين بيت گفته شده است که «کابل و تهران و تبريز و بخارا و خجند/ جمله ملک توست تا بلخ و نشابور و هری». در اين بيت تبريز آمده است. برخی‌ اين‌ را اشتباه فهميدند و فکر کردند شاعر منظورش اين است که زبان مادریِ مردم تبريز فارسی است؛ در حالی‌که می‌دانيم مردم آذربايجان زبان مادری‌شان زبان ترکی است. به اين زبان هم احترام می‌گذاريم. به همه مردم آذری‌زبان افتخار می‌کنيم. آن زبان‌ها هم عزيز هستند و زبان فارسی هم زبان رسمی ملت ايران است.»

به نظر من، حتا به فرض هم که شاعر گفته بود که زبان مادری مردم تبریز زبان پارسی است، باید آن را تنها به عنوان خطای شاعری در نظر گرفت و نباید جبهه گرفت و هیاهو و غوغا به راه انداخت.