کشورهای باستانی نوساز

یک‌شنبه ۱۶/فروردین/۱۳۸۸ - ۵/اپریل/۲۰۰۹

هفته‌ی پیش سه‌شنبه ۳۱ مارچ ۲۰۰۹ برابر ۱۱ فروردین ۱۳۸۸ خانم هیلاری کلینتون، وزیر امور خارجه‌ی امریکا، در سخنان خود در همایش جهانی افغانستان کشف جالبی فرمودند. ایشان گفت که

بگذارید یک ضرب المثل باستانی افغانی راهنمای ما باشد که می‌گوید «صبر تلخ است اما میوه‌اش شیرین است.»

این هم جمله‌ی انگلیسی ایشان:

Let us be guided by an ancient Afghan proverb, "patience is bitter, but its fruit is sweet."

منبع خبر: بی.بی.سی انگلیسی

به گمان من ضرب‌المثل مورد نظر باید این باشد: «گر صبر کنی ز غوره حلوا سازی».

این اظهار نظر کلینتون نشان‌دهنده‌ی سطح آگاهی و آشنایی دولتمردان و دولت‌زنان امریکایی است. اینان گمان می‌کنند چون منطقه‌ی غرب آسیا (که به اشتباه و با دید اروپامحور «خاورمیانه» گفته می‌شود. ن.ک. نوشته‌ی پیشین در همین باره) منطقه‌ای باستانی است، پس تمام کشورهای آن هم باستانی هستند! آدم یاد پروژه‌ی ساخت آثار باستانی می‌افتد.

اگر در جای دیگری این حرف زده می‌شد شاید چندان به چشم نمی‌آمد اما این که در همایش مربوط به افغانستان، کسی از افغانستان «باستانی» صحبت کند می‌تواند نشانه‌ی جهل و ناآگاهی او باشد. شاید هم نشانه‌ی غرض یا دلیل دیگری که من نمی‌دانم. حتا اگر می‌گفت «ضرب المثل افغانی» باز هم چیزی، آدم می‌گفت عده‌ای پشتون افراطی مشاور او بوده‌اند و مثل فارسی را به نام «افغانی» جا زده‌اند و به او خورانده‌اند. اما اصطلاح «افغانستان باستانی» پرسش‌انگیز است. فرهنگ افغانستان فرهنگ ایرانی است و زبان فرهنگی افغانستان نیز زبان پارسی است. تنها اندکی پشتون افراطی (مانند عبدالکریم خرم، وزیر «کالچر» و معارف دولت حامد کرزی) هستند که سعی دارند زبان پارسی را در این منطقه ضعیف کنند (ن.ک. خبری مرتبط) و آن را با زبان پشتو جایگزین کنند. موجود سیاسی‌ای به نام «افغانستان» کمتر از ۲۰۰ سال پیش به دست بریتانیا ساخته شد تا جلوی پیشروی روسیه به سوی هندوستان (که در آن زمان پاکستان امروزی هم بخشی از آن بود) گرفته شود. هرات و شمال افغانستان کنونی در زمان ناصرالدین شاه با تهدید نیروی دریایی بریتانیا از ایران جدا شد. حال هیلاری کلینتون و مشاورانش «افغانستان باستانی» را کشف می‌کنند. جالب است.