کتاب «تحقیق هند» بیرونی

یک‌شنبه ۷/بهمن/۱۳۸۶ - ۲۷/ژانویه/۲۰۰۸

در حال خواندن کتاب «تحقیق هند» دانشمند بزرگ ایرانی، «ابوریحان محمد بیرونی» هستم.


نام کتاب: تحقیق هند (نام اصلی: «تحقیق ماللهند»، ترجمه‌ی انگلیسی: Alberuni's India)
نویسنده: ابوریحان محمد بیرونی
ترجمه از عربی به انگلیسی: ادوارد زاخائو (Edward C. Sachau)
سال نگارش: ۱۰۲۰ م/۴۰۰ خ/۴۱۰ ق.
سال ترجمه: ۱۸۸۷ م./۱۲۶۶ خ
سال انتشار نسخه‌ی کوتاه شده: ۱۹۷۱ م/۱۳۵۰ خ.

بیرونی برای تحقیق درباره‌ی دین و فرهنگ و اخترشناسی هندیان، زبان سانسکریت را آموخت و مدت ۱۰ سال با برهمنان و فرهیختگان هند نشست و برخاست داشت. وی معتقد بود که برای گفتگو و بحث با هندیان باید دین و فرهنگ آنان را شناخت. وی در این کتاب با این دید بسیار دانشورانه و منتقدانه به معرفی و بررسی فلسفه، دین، فرهنگ و دیگر جنبه‌های تمدن هند در زمان خود یعنی حدود ۱۰۰۰ سال پیش می‌پردازد. این کتاب نزدیک ۸۰۰ سال بهترین اثر تحقیقی در زمینه‌ی هندشناسی بود. برخی به خاطر این کتاب بیرونی را پدر علم «مردم‌شناسی» (anthropology) و هندشناسی نامیده‌اند. جرج سارتون (George Sarton) در کتاب «درآمدی بر تاریخ علم» بیرونی را یکی از بزرگ‌ترین دانشمندان همه‌ی دوران‌ها می‌نامد.

«ادوارد زاخائو»، خاورشناس مشهور آلمانی، ابتدا این کتاب را از عربی به آلمانی برگرداند و دو-سه سال بعد آن را از عربی به انگلیسی برگرداند. کتاب حاضر نسخه‌ی خلاصه و کوتاه شده‌ی ترجمه‌ی انگلیسی زاخائو است. کتاب اصلی دارای ۸۰ فصل است که به این موردها می‌پردازد: باورهای دینی، فلسفه، «ودا»، ادبیات و دستور زبان سانسکریت، حساب و شمارش، یکان‌های اندازه‌گیری، رودخانه‌های هند، اقیانوس‌شناسی، اخترشناسی، کیهان‌شناسی هندی، مه‌گرفتگی و خورگرفتگی، و ....